Nangmah naih chin ka duh kapa

Nangmah naih chin ka duh kapa

(True story)

North Wales-a Abergele khaw kiangkap, tipui kam i a um mi khuate pakhat Pensarn an ti mi ah cun unau chuakkhat pa pahnih ai dawhria ngai mi hi an um. Annih unâu hi an ngakchiatte thawkin an unau te hin ai zuldawi ngai ngai mi zong an si. an puitlin hnu tiang zongin pindan pakhat ah a it tti mi an si fawn, tangka hmâi hnih bantuk dengin ai then kho lo mi an si, khawlak an chuahvah caan zongah hin an pahnih tein an tlongleng ti an chuak tti peng tawn. An pa  David Rowlands nih a thihtak cang fawn hna caah an nu Mary Rowlands he lawng khua a sa tti cang mi nuhmeifa an si. 

Nuhmeifa cu an si nak cu thei peng buin ca lei ah fakpi in an i zuam i, Culio ah vawlei pumpi deng a uktu England ram ah fimcawnnak tha bik Oxford University in BA Degree an lak khoh. Culio ah cun England ram cu vawleicung rumnak le hlawnthil vialte an luhnak hmun le a huitu ram an si i, an nih unau zong lungrethei lo tein khuasa kho le hawidang bantukin vawlei nuamhnak partlan kho an si ve ko nain, An pahnih cunn missionary dingin Pathian auhnak an don veve caah Vawlei pumpi ah Jesuh thawngtha phuan a si khohnak hnga Missionary riantuan dingin biakhiahnak an tuah veve.

An nu Mary cu Nuhmei a si chinchap amah lawng hun khuasak le a tar tik hmanhah zohkhenhtu ngeilo dirhmun ah dir cang ding asi, hngalh ballo mi ram ah zei an va ton lai hmanh hngalh lo, nain Pathian auhnak cu minung kham khoh nih le si fawn lo, a fale zawn a ruah ah Mary cu a khuaruah a tam hringhran ko. sihmanhseh "Jesuh nih a ka zohkhenh ko lai' timi ruahnak rokual ngai he an pahnih te cun Missionary dingin a chuahter hna. an pahnih cun a rual tein an Biakinn ah thlahnak an tuah piak nhna i an khua an chuahtak ni zong ai khat, zeitik ah hen ton than caan a chuah than te lai ti hmanh ruat ngam loin mitthli za he tian zai an rel. an nu nih cun Liverpool Lawng dinhhmun in hla nawn an vuan hnu tiang khin a za a hei hui hna. 

Ton than caan a chuak than te hnga maw ti cu caan lawng nih a hun chim than khoh te lai. A upa deuhpa cu Edwin Rowlands a si i, a hniang pa cu John Rowlands a si. A upa deuhpa nih cun India ram lei a panh i, a hniangpa nih cun America ram lei a panh ve .

Zeitin hen an mah a autu Pathian le a ram caah teimanthlu le hlawk deuhin an tuan khoh ve lai timi cu an khualtlawn lamah cun an ruat pah lengmang tawn, cun an kaltak mi an nu kong zong an ruah ah an lungretheih caan a tlawm lo, Thla an cam fatinte an nu caah thlacampiak an philh bal lo. Edwind Rowlands cu Tilawng in Indian Ocean Rilipi ah a vuan cuahmah lio a si i, khua cuanh pah cun Pathian nih a lam a hruai ning hna, a kaltak mi a nu le an khua kong hna, anau he an ngakchiat lio i an tlonlennak vialte hna mitthlamah cuanter lengmang buin a ruat pah lengmang hna. 

Cubantukin an tumtahmi ram an panh cuahmah lio ah cun a hniangpa John Rowlands zong hmaileiah zeidah an ton te lai timi hngal lo in Pacific Rili ah Tilawng ai cit cuahmah lio a si ve, Vanchiatnak kan ton dingmi thil hna hi hngal cia cio hna usihlaw hrial kan i zuam cio hnga, nain kai hmeilei caan second pakhat hmanh khi hngalcia hna hlah kaw, John Qowlands te cuannak Tilawng nih cu a canghsual caah Rili tawne tiang a pil ding dirhmun ah an dir cang. An cuannnak lawnglian ah cun himnak lawng a hmemi tlawmte lawng a um caah cu himnak tilawng i a cuang ding cu camcawhfung an khiah i an pawh hna. Vanngeihthlak ngai in John Rowlands zong nih cun Himnak lawng i cuan khohnak caku te cu ai pawh ve,  A vânngei pawl cu an sahimnak ding caah himnak lawng ah cun luh an i hnawh lulmalh hna lio ah cun John Rowlands bel cu biakhiahnak har ngai tuah dingin khua a ruat ko.

Asinain John Rowlands pawngah cun Jesuh a thei rih lo mi Tlangval pakhat kha a um ve i, vanchiat ah cu tlangvalpa nih cun Himnak tilawng i cuan khohnak ca te cu a ngei ve lo, cu thil cu John Rowlands nih a hmuh tikah Jesuh a thei lo mi tlangvalpa cu a zaangfah hringhran i, Tlangvalpa vanchiatnak cu John Rowlands nih a cungah a tlak ter, John Rowlands nih cun tlangvalpa sinah cun himnak Tilawng i cuan khohnak Ticket cu a pek i, "Kaw hawi kei cu ka thih zongah Vanram ah ka kal ko lai, nang bel cu Jesuh na theih lo caah Piantharnak caan tha na ngeih khohnak hnga nangmah tu hi himnak Tilawngah hin cuang deuh ko" ati i, a kianh.  Midang caah thluachuahnak si dingin cun, tuarnak le sunghnak lawng hi a rak za rua loh i, thihnak tiang hmanh ton a herh caan a rak um tawn. cucu John Rowlands nih a ton cuahmah mi cu si kaw, zeitlukin dah John Rowlands cu thlavaikiang le ngaihchia in a hei um ve hnga mu.

 "Tlangvâl, kei cu thi hmanh ninglaw Thlarau ah hrinthannak dik ka ngeih cang caah, ka thih zongah Vanram ah lungdai hnangam tein ka kal ko lai, nang bel cu, na hrinthan rih fawn lo caah na thih ah cun Hremhmun lei ah ngaihchia thlalau in na kal ding caah nangmah tu kha hi himnak Tilawngah hin cuang law hmailei i Hrinthannak nun hna na hun ngeih ve a si ah cun Hrinthan a si rih lo mi hna caah Pathian riantuantu hung si law, Vanramah lunglawm thanuam tein kan i tong than te lai mu.." 

Cuticunhimnak Tilawngah a cuang mi hna cu tikam lei ah panh in an kalpi thluahmah hna i himdamtein an phanhpi hna i an chungkhat le hna nih hlim le lawmin an rak don hna i. John Rowlands cuannak Tilawng bel cu thihnak kutka panh in Rili tawne ah a pil cuahmah ve fawn, a rak dawngtu cu hodang si lo in thihnak kut kik lawng a si. cuticun voikhat hmanh hmuh than si ti lo dingin Rili tawne ah a pi zuahmah i. Cu Tilawng sinah cun John Rowlands zong cu, a ngaih le a tlaihchan tuk mi a upa le a nu cu hi vawlei ah hin hmutong than ti lo dingin Sunparnak ram cu a panh i, cu hmun lawngah cun ai tong than ding in a pil ziahmah ve.

India lei panh in a kal cuahmah ve mi Edwin Rowlands cu Arabia Tipi i a um lio ah, a nu nih a naupa a thih lauh nak kong cu a hei thanh i Thirhri cakuat a hei tuk, cu pah cun a kalnak ding hmun cu phan lo in rak kir than colh dingin a hei cah fawn. Edwin Rowlands cu a ngaihchia in a hnabei a dong tuk ngamsam i, thlavaikiang tuk fawn, ka kir than lai maw ka kal chih lai dah timi kong ruat in a khuaruah a tam hringhran, ni 10 chung cu ngaihchia vansangin a um i, a hmailei caan ding ruat in Thal romei zam bak a ruahnak a vakvai hringhran.Kir than ding kong le kal chih ding kong a ruah ah ruahawk a thei lo, van a zoh ah le a sang tuk tanglei a zoh ah le Rili nih a thuk tuk fawn, cubantukin khuaruahhar vansang au in a um lio ah cun Pathian au in thlacamnak a ngei i , a lehnak si dingin le a biakhiahnak si dingin hi hla hi a nunah a hung lang.

Hi hla hi kum zabu 19 thawk hrawngah khan Sarah Flower Adams nih Jacob (Israel) mang pehpar in a phuah mi hla a si i, a mirang hla cun ""Nearer, My God, to Thee" ti si in, Kan Lai hla cun "Ka naihter ka Pathian"

Nangmah naih deuh ka Pa, Keimah ka duh, 

Na vailam tahnak kha Van lam a si,

Keimah hlasak dihlak, Nangmah naih deuh a si. 

Nangmah naih chin, ka Pa, Keimah ka duh.

Nearer, my God, to Thee,
  Nearer to Thee;
E’en though it be a cross
  That raiseth me,

timi hla cu a hung lut i hnukhirh lo in Pathian ram caah hmainor ding Pathian kohnak ah ruatin, a nu bia cu al awk tha lo tlaihchan ngaihnak aw sihmanhseh zawnruahnak le hmaikhahlonak tampi he a chuahkehnak Wales ram le a hringtunu cu hi vawleiah hin hmuhthan dingin hanbeiseinak hmanh ngei ngam tilo in a naupa bantukin hmai a no tak ve. Auh a sinak cu va tlamtlinter dingin le Pathian min in zei paoh tuar huam le a nunnak tiang pekchanh ngamh in a hngal ballo mi ramah va vahvai cu ai thim deuh i, a umnak hmun ding ah cun kai din lai a ka simh tuk cang ti hmanh chim lo in a caan vialte cu Pathian ram kauh chin nak ding caah a va pekchanh dih.  cu ruangah cun Chin (Chinlung chuak) hrin phun tampi nih Jesuh min sunglawi kan hun theihhngalh i, Jesuh cu khamhtu sunglawi a si zia le kan sual kan palh ruangah a thi timi bia hi kan hun theih ve lawng hmanh silo in van khua le ti sinak tiang kan hung ngei hna. 

Harnak leh sunghzatlaknak hna hi minung kan nun he hin then khoh mi thil a si lo, nuam le lawmh caan a um bangin ngaihchiat vansan caan hna zong hi caan khat ah cun an rak phan ve than lengmang, harnak hna hi hrial khoh an si lo i, kan luat kho tawn lo, harnak le sunghzatlaknak hun ton caan taktak ah hin cun Pathian hi a um tak tak lo hlah maw i, ti hi a fawi tuk tawn, hnabeidon le vansang au in kan um caan ah ruahchannak a tlau tawn, hmailei a pit i hnukhirh than duh zongah a si thiam ti lo, hi bantyuk dirhmun hi kan um caan zongah hin kan nih zumtu hna nih hngahchan ding pakhat lawng lawng kan ngei cu cu kan sual kan palhnak vialte he zong a kan ngaithiamtu Pathian hi a si.

Thinlung dihlak in kan tlaihchan mi kan Hawikawm tha hna le ruahnak um ekin kan duh mi kan dawtmi hna nih a kan kal tak caan zongah, chawva khuasak tintuk nak kong el kan riantuannak kong le lam ah sunghnak kan ton caan hna le harnak nih a kan phak caan hna ah khin Edwin Rowlands bangin "Nangmah naih chin, ka Pa, Keimah ka duh." timi hla hi kan i sak ve khoh a biapi tuk. Panh ding ho hmanh kan hngalh tilo tik le i hngahnak zeihmanh kan ngeih tilo tiang tik hmanhah, mah lawng in tuar le hrum a nuamh deuh caan zongah khin "Ka naihter kapa, Pathian" tiin Jesuh panh than hi a tha bik mi a rak si.

Edwin Rowlannds cu Chin miphun caah Jesuh thawngtha a kan thanhtu hmasa  a si lawng hmanh si lo in, a hlei in Chin hrinfa hna chungah Mizo le Khumi hna caah thanchohnak lam a panhtertu le an ca tiang fekfuan te in a tuah piaktu a si, Mizo nih cun Zosapthara tiin an auh i, Mizo nungak Thangkung he thitumhnak ngei in. a minung hawi hna cungah thleidannak nun ngei lo te in le vanram ah cun miphun pakhat kan si cang lai timi fiang te in a theih tu pakhat a si.

Salai C. Vanramdinmawi

(Tenglam)