A FIANG LOH, HI TIVA KAM TANG CUN

A FIANG LOH, HI TIVA KAM TANG CUN

Hi lei ah hin nuam le lawm in um tawn ko hmanh ning, ngaihchiat le tahnak hna kan tong than tawn, hi lei buainak ram lonh in Van inn kan phak tikah cun kan lawmhnak cu Boinu tipi bang a luang lai cang i dongh ni a ngei ti lai lo.

Khuasik caan a phan than cang i, Dipa thla hram ai thawk kate a si. Phaizawng par le Tlangsam par hna zong Bawi Jesuh chuah lai a hngak ve bang an i dawhnak vialte he par an chuah lio caan a si, cu Pangpar hna cu theitlan vanva hna caah thluachuah vanni ah cangin khim cikcek le vuai cikcek in Jesuh chuahcam an hngah lio caan te a si ve. 

Pu Khua Uk te chungkhar zong chungtling tein an i ton than caan te a si i, tefa rual kanti cu chungtlingin ruun an hlumh caan ah cun an thawng a dai ve tawn lo, cu hnu ah Christmas caan lawm dingin an tu le fa nih an hung chap beh hna lebang ah cun khawmpi a ngei mi ko khi an lo ve tawn.

Zing rawl eikhim ka hrawngah khin Pu Khua Uk le a fale cu Lo vah riah ah an i thawh i Chhungchepkhuai lei panh in an i zul diahmah hna, tukum cu an fapa hniang bik Tanghra kai lio Khar Ling zong Sianginn khar caan a si caah a u le sinah Lovah riah ai thawh ve, Khar Ling hi a voikhat Lovah a riahnak cu a si lo nain tukum cu a pumrua zong nih a zawh ve cangko cang caah a u le Lovah bawm ve dingin namtong he a riah voikhatnak ding a si ve. 

Khar Ling hi fahniang a si ruang lawng hmanh ah si loin an unau lakah Sianginn kai umchun le Tanghra phan hmasa bik a si i, Pathian nih lam a hruai ah cun kum vui khi Tanghra chuak ve ding zong a si caah a nu le pa le a u le nau nih an i zohthla ngai ngai. a lak ruahchannak nganpi zong an ngei.

Zarkhat lawng riak dingin an i thawh kha a si i, Cawninga  ni cu Pu Khar Ling te cu an Pa le pawl tlunlai lawng an hngak ko, zanriah ah Sapherh chumh ding le Khar Ling caah Arti pum chumh dingin timhlamhnak an ngei, Pu Khua Uk te inn cu cheukhat Fang a khei na, naurawl a rak tuh na, tuallai ah Chhang a rak deng hna, Ngakchia a rak ivua hna, tiin khuaci an mui ve. 

Ni Vanlai ah a um cang ti ah khin khuachuah hauka in mi tam ngai nih mi pakhat an van zonh khi Pu Khua Uk te inn tang zongin hmuh khoh a si, Pu Khua Uk nupi Hlawn Fam nih “Cu hna cu ho hme an zonh, khawika lei in hme an rat” tiin a pawngkam mi a hei hal hna ah khin, an dihlakin Hauka lei cu khuaruahhar in an zoh dih. an hung nai deuh deuh i an inn lei a panh mi ko khi an lo. 

Muihmel i hliah khohnak tiang hrawng an hung phak ah khin, Pu Khua Uk aw nih, “Khar Ling nu.. Khar Ling nu.. Kan fapa.. Kan Fapa... ka celh loh.. ka celh loh... Ka fapa hniang” tiin tah hluahhmah bu in a hung choi. Pi Hlawn Fam zong an pa aw a theih le cangka, “Khar Ling pa.. Khar Ling pa.. zeidah cang zei dah cang..” tiin a hei zuanhnawh ve colh hna.

Pi Hlawn Fam le Pu Khua Uk an hung i tong, Pi Hlawnfam cu biahalnak phun phun in a khat, Pu Khua Uk bel holh kho lo in a ttap thluahmah, cu lio ah Upa pakhat nih “Zei kan ti hnga Kar Ling nu le Pa aw.. Inn chungah lut hmasa hna usihlaw, kan tlangval pawl zong hmaikhah an si lo, lungcan i pe ta rih ulaw” tiin a hung ti hna i, inn chhung lei ah cun an lu.

Pi Hlawn Fam le Pu Khua Uk le a farle nih cun Mitthli he Khar Ling cu an auh an zut an muai len nain, nu le pa nawl a ngai tuk tawn mi Khar Ling zeidah a cang “A nu le pa aan nem a let ti lo. Khar Ling a thing hau mi nih a nenh i a nunnak a liam cu Pu Khua Uk te chungkhar caah puicimhni ah a cang. 

Ka cuanh tawn ka zoh cim lo, cu van khuapi sung ah cun lungduh liamcia hna nuam an leng cang, cuka kan phak tikah cun kan lung hnangamnak le a kan khamtu Bawipa cu ka ton te lai.

An fa rosung Khar Ling mual a liam hnu cun vawlei nuamhnak hna an philh i hi vawlei ah ruahchan tlak a um in an hngal ti lo, Hi vawlei ah hin cun ruahchannak ngei ve tawn hmanh ninglaw zeihmanh hi a hmun mi an um lo, an rak phan i chikhatte ah an ciam than ko, timi kha fiang tuk fiang tukin an hmuh. Zumhnak mitin a sang van i khuapi thar khi an cuanh tawn i, an fapa rosung Khar Ling nih Tu Fano Bawi thangthat in a lam len lai ding khi zumhnak mit an hei hmuh tawn. An Fapa hniang an ngaih tukah cu khuapi thar cu hmuh le phak zawk zawk an duh ve tawn. 

An lunglen an celh lo an nupa in thlan an kal caan zongah thlanro cung ah khupbil in thlaza an cam tawn, Hi vawlei ah hin ruahchan ding a um lo zia le hi vawlei thil hna hi cu chikhatte lawng ca lawngah a hmun zia hi fiang tukin an hngalh i, hnangamnak tling a um lo zia hi an i fiang, cu caah hnangamnak tling a um nak Van Khuapithar khi phanh  i Khamhtu Bawi thangthat i an fapa Khar Ling pawngah lam le hlasa an hngahhlang bik cang. 

Hi tivakam tang hin cun a fiang tawn loh, Khuapi thar kan phak hnu belah cun a fiang tuk te lai, tling cikcekin kan theihfian ve tikah cun a sunglawi tuk te lai, kan minung sinak bia le hla nih hin cun a chimfiang kho lai lo.

Kum 10 le cheu hrawng Missionary rian a tuan cang mi No Ling zong a rian a tuan piak mi Bawi Jesuh caah a nun cheuthum i cheukhat cu a zumhmi Pathian caah a hman cang. Zuum lo tu hna sinah Jesuh khamhnak thawngtha chim in a caan tha vialte an liam dih cang, zuumlotu tam ngai zong No Ling biachimnak thawngin Jesuh khrih an hung hngalh i an hung hmuh ve cang. Nain No Ling minung ve fawm cu a thazaang a thawng peng ve lo, zaangder caan le ngaihchiat vansan caan hna nih an kaltak ve hlei lo, thihnak tlangpar ah a dir caan hna le chungkhar harnak hna nih a hun den ve caan ah a minung sinak nih a celh lo caan hi a tamtuk. 

Cu harnak le sungzatlaknak hna a ton caan le a lungduh hna nih thih lohnak an hun ton caan ah cun a ngaihchiat a celh ve tawn lo, Kum 5 liamcia ah a dawttuk tuk mi a thaisung nih a rak thih tak lio hna ah khan, a nih Rammui ah Jesuh thawngtha chim in a kal kar ah a si, ha kutnem te hmanh in a hnukcah a domh manh lo, dawtnak aw nem hmanh in a dawt a thlah manh lo, a thlan a hmuh ve khoh hmanh kum 1 a liam hnu lawngah a si, a nupi thlan a va zoh ni hna ah khan minung ruahnak in cun a ngaihchiat a celh lo, nuva ttang then cu liangkhat lei sahpiak bantuk asi anti bang, No Ling a thlavai a kiang hringhran a ngaihchiat lunglen sivangh kha lungdo hma bang a dam a fawi ve lo. Hlim lawmin a thaisung an len lio, an fa hmasa bik an hmuh zaan i an i nuamh zia le hi vawlei ai dawh zia hna kha a mitthlam ah an hung lang than, Har caan le sifah caan hmanh ah thazaang petu a thaisung, a min hmanh in a auh sian ve lo lo i, Dawtku ti ah dawtnak in a auh tawn kha. Kha a thaisung he an i nuamhtti lio vialte caan hna a ruah than ah hin hi tivakam tang hin cun a fiang tawn lo, Khuapi thar khi cu.

Nain No Ling zungzal a zohkhenhtu Pathian kha a philh lo, nain theihthiam har cu ati tawn, Hi tivakam tang hin cun Khuapi thar khi a fiang tawn lo, hi vawlei hi cu harnak ram a si caah, kan hrial kho tawn lo nain khi Van Khuapi thar kan phak tikah cun tling cikcek in kan theih fian lai i, Jesuh riantuantu le hnuzultu si a sunlawi zia hi kan i fiang te lai, hi a chiakha mi vawlei ah hin cun harnak le thihlohnak nih hong kan tlunhnawh tawn hmansehlaw ttah caan le ngaihchiat caan hna hi kan nunah um tawn hmanseh cu khuapi dawh ah cun kan i lawmhnak hna zong an hmun lan lai i donghni an ngei ti lai lo. 

Ka cuanh tawn ka zoh cim lo, cu van khuapi sung ah cun lungduh liamcia hna nuam in an leng cang, cu hmun kan phak tikah cun kan lung hnangamnak le a kan khamtu Bawipa cu ka ton te lai.

Hi Tivakam tang hin cun khuapi thar khi fiang tawn lo hmanhseh ruahchannak in No Ling nih khuapi thar khi a zoh cim tawn lo, cu hmunah a phak tikah cun a dawtmi a thaisung he lawmhni dong ti lo in a rian an tuan piak mi Jesuh thangthat in an lengti cang lai, cu hmunah cun hi vawlei ah a theihthiam lo mi vialte hna zong tling tein ai fiang cang lai i. Hi minung sinak bia le hla nih hin a chimfiang kho te lai loh.

Hi ka hringnun thazaang a der caan ah, hi nih hin thazaang a ka pek tawn, Khuapi thar khi ka hrangah a si, Ngaihchiatnak vialte hna an um ti lai loh, entai le soisel nak hna zong, mi hmai zoh lo in ka thangthat ve cang lai kei misual a ka philh lo tu ka zumh Pathian kha.

Damdawi inn ah a um mi HIV Positive Nu Leng Doi cu a caan hnuhnung lei a panh cuahmah cang, hi zawtnak in ihkhum cung a ihnak zong kumpi kum 5 a si cang, HIV Positive a si ai theih hnu in hoi sin chuah le hawi sin Biakinn kal hmanh a ngamh lo nak a sau tuk cang amah hmanh mihmai a khah lo le hawi sin telhmoih a ngamh lo lio ah soisel thangchiatnak bia in an doi chap lengmang fawn.

Nu le pa karlakin a thang lo mi ta fam cu, nunzia tha le biatha chimtu zong cu ngei ve hlah kaw, a pumrua nih tha in a mui nih Lasi cu iang fawn kaw, kum a tlin hlan hmanh in duhtu le ihpi duhtu an tam lengluang cang. Cu vialte hna lakah muittha le mirum zong an tam, duhtu le lengtu an tam fom cu kum a tlin hlan in a thiannak cu par bang a tlonghter. voikhat a tem mi hnih voihnih a chuahpi , Biatha chimtu le nunzia dawh cawnpiaktu ngei ve lo fom cu mi ngeih mi le mi ei mi nih duh ve kaw, cubantuk a duhnak a tuahpiak khaw tu sinah paoh a lung a chiah cang.

Voi tam a si hnu le mitam he an hung ihtti hnu lebangah cun zawtnak ttihnung HIV zawtnak nih ai zumh manh hlanah a hung phanh ve ai, cu thawngpang an hong theih hnu cun, a hlan i a rak duh i a rak i helh sek len tawn tu vialte hna kha romei bang an ttian dih a sin ah lenj duh i an ngeihchiah vialte he hmanh a hung hel tu hna hmanh nih khan fangkhat hmanh in an hung pe siang ti lo. Dawtu vialte kha a ral ah an hung cang, duhnak lam a rak hrawntti pi tawn mi hna, an i ei dih cikcek cang lai hlah maw tiin a rak hnamh lentu hna hmanh nih khan an ttih i an hrial cang.

Nain cu a zawtnak cu Jesuh mui a hmuhtertu ah an cang i, a herh ve te lai ti hmanh i a rak ruah bal lo mi Jesuh min in thlacam a dai bal ti lo, Hi vawlei thil hna hi duh tlak an um lo zia le dawi tlak an um lo zia kha fiang tukin a hun hmuh, Hi vawlei nuamhnak kan ti mi hna hi cu chikhat ca men an si i, a hmun ding mi an si lo zia kha a hung i fiang hringhran i, a hmun mi lawmhnak tling cu Van Khuapi thar lawng lawng ah khin hmuh khoh a si ti kha a hun hmuh fian. 

Leng Doi a lung a hun i hlau, Hi vawlei ka nun hrapcheu cu keimah pumpak duhnak in vawlei nuamhnak hna hi ka rak dawi tawn hi vawlei thil hna hi ka rak i lawmh pi hna, nain hi vawlei ah hin cun lawmhnak tling a um lo ti kha kai fiang hi ka nunchung ah hin keimah duhnak lawngin vawlei nuamhnak par tlan hmanh ning law Van Khuapi thar ka phak tikah cun mi hmai zoh lo le hi vawlei ngaihchiatnak vialte hna hi kaltak in ka thangthat ve cang lai, tiin Thihnak tlangpar a dir lio ah a ruahchan bik mi le a zumhnak nung cu a si.

Ka cuanh tawn ka zoh cim lo, cu van khuapi sung ah cun lungduh liamcia hna nuam an leng cang, cuka kan phak tikah cun kan lung hnangamnak le a kan khamtu Bawipa cu ka ton te lai.

Salai C. VANRAMDINMAWI

( Tenglam)